Yeşil beton henüz duymaya başlamadığımız bir kelime olabilir. Ancak günümüzde, iklim değişikliği daha büyük bir tehdit haline gelmesinden dolayı, şimdiden Dünya’da yeni bir alternatif olarak ifade ediliyor. İnşaat sektörünün dünya çapında karbon emisyonunun %39’unu oluşturduğu bir zamandayız. Bu da iklim değişikliğinin daha tehlikeli olmasına sebep oluyor. Bu durumu görmezden geldiğimiz sürece daha kötü senaryolarla karşılaşacağımıza eminiz. Ancak yakın zamanda harekete geçersek bu felaketleri önleyebilir, dünyamızı daha yaşanılır bir gezegene çevirebiliriz. Akademisyenlerin öncülük ettiği bu çalışmalar ve son zamanlarda pratikte uygulanmalara başlandı.
Yeşil beton, organik beton atıklarından üretilen beton için kullanılmaktadır. Bu sürdürülebilir bir yapı sektörü ve daha uzun bir yaşam döngüsü için önemli bir adımdır. Sadece enerji tasarrufu sağlamakla kalmaz, aynı zamanda karbondioksit emisyonlarını da azaltır ve atık suyun yeniden kullanılmasına olanak tanır. Peki, yeşil beton nedir?
Yeşil Beton Nedir?
Beton endüstrisinde devrim niteliğinde bir buluş olan yeşil beton, 1998 yılında Danimarka’da keşfedilmiştir. Cüruf, santral atıkları, mineral atıkları, cam atıkları, talaş atıkları gibi atık malzemeleri beton yapımında kullanarak geri dönüşümlü bir beton endüstrisi oluşturmayı amaçlamaktadır. Böylece bu anlayış betonun çevresel etkisini en aza indirmeyi amaçlar. Bu amaçla betonarme bir yapının tüm gereksinimleri, üretim süreçleri ve performansı göz önünde bulundurularak yeni bir teknoloji geliştirilmiştir. Bu, üretilecek betonun mukavemetinin, yangına dayanıklılığının ve tüm çevresel faktörlerle ilişkisinin ayrıntılı hesaplanmasını içerir.
Yeşil beton yapıların yaygınlaşmasıyla birlikte karbondioksit emisyonlarının en az yüzde otuz azalması bekleniyor. Her yıl 4 milyar tondan fazla beton kullanımı yapıyoruz. 2016 yılında, dünya çapındaki beton üretimi, Dünya atmosferine 2,2 milyar ton karbondioksit yayarak, dünyanın toplam CO2 emisyonlarının %8’ini oluşturmuştur. O kadar fazla görünmeyebilir fakat bir makaleden alınan bu bilgi, sayıyı perspektife koyuyor. Bu sebepten beton sektörünün kendi atık ürünlerini kullanması da bahsedilen fikirler arasında daha karlı olacaktır. Uzmanların yeşil betonun avantajları konusunda oldukça olumlu bir tablo çizdiği söylenebilir.
Yeşil Betonların Avantajları
Daha önce de belirtildiği gibi, yeşil betonun en önemli etkisi, olumsuz çevresel etkiyi en aza indirmesi ve gelecek için daha iyimser çıkarımlar yapmamızı sağlamasıdır. Elbette tek faydalı nokta çevre dostu olmamaktır. Konvansiyonel betonun inşaat sektöründeki yerini sarsacak başka avantajları da var. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Beton sektörünün karbondioksit salınımını yüzde otuza varan oranlarda azaltacak. Beton sektörünün diğer alanlarına da doğrudan yansıyacağından, oranın artan bir grafik izleyeceğini tahmin etmek zor değil.
- Beton endüstrisi, atık ürün kullanımını ve geri dönüşümü yüzde yirmi oranında artıracak.
- Çevre kirliliğini önemli ölçüde azaltırken, sürdürülebilir kalkınma planlarını da destekleyecektir.
- Yeşil beton, geleneksel beton ürünlerinden çok daha iyi işleme işine sahip olacaktır.
- Yüksek ısıl direncinden dolayı yangın gibi durumlarda güvenlik seviyesini artıracaktır.
- Su basıncına dayanım açısından geleneksel betondan hiçbir farkı olmayacaktır.
- Eğilmeye karşı direnç açısından geleneksel beton ile aynı seviyede olacaktır.
Yeşil Betonların Dezavantajları
- Paslanmaz çelik ile desteklenmesi gerektiğinden ek maliyetler doğurur.
- Yeşil betonla inşa edilen yapılar, geleneksel betonla inşa edilenlere göre daha kısa ömürlüdür.
Yeşil beton teknolojisi henüz endüstride pek çok yaygın kullanıma sahip değildir. Bu nedenle ürünün geliştirilebilmesi için daha pratik ve desteklenmesi gerekir. Bu sayede dezavantajlarını önleyebilecek çalışmaların önü açılmış olacaktır.
Neden Yeşil Beton?
Betonun ana bileşeni çimento ve kireçtaşından oluşur. Çimento üretimi sırasında bileşenlere yaklaşık 800-1000C’ye yakın sıcaklık uygulanır. Bunun sebebi ise karbondioksiti uzaklaştırmaktır. Bu işlem sırasında atmosfere yaklaşık, 1 kg çimentoya verilen sıcaklıktan oluşan 900 gr. karbondioksit salınımı meydana geliyor. Bu yüzden atmosferi kirletmemek için ve karbondioksit salınımını azaltmak için yeşil beton kullanılmaktadır. En önemli sebeplerinden bir tanesi ise geri dönüşümü olması. Daha açıklayıcı bir dil ile söylersek, normal bir beton yıllar boyu doğada kalabiliyorken, yeşil beton ise geri dönüştürülüp başka bir projelerde kullanılabiliyor. Örneğin, yol yapımında, bina yapımında, köprü yapımında, kaldırımlarda aklınıza gelebilecek bütün ham maddesi beton olan mimarilerde kullanılıyor