Bims tuğla yapı ve inşaatlarda kullanılan bir yapı malzemesidir. Brikete benzemekle birlikte yapısı ve özellikleri farklıdır. Ses ve ısı yalıtımında oldukça başarılı sonuçlar veren bu tuğla türünün kullanım alanı giderek yaygınlaşmaktadır.
Bims tuğla yapımında özel bir kayaç türü kullanılır. Bu kayaç Ponza adı verilen volkanik hareketler sonucu oluşmuş özel bir kaya türüdür. Bims hafif olmasına karşı etkili bir yalıtım malzemesidir.
Bims Tuğla Nedir?
Bims veya Ponza olarak bilinen taş, volkanik hareketler sonucunda oluşan özel bir kayaç türüdür. Bu kayaç hafif, kristalize olmuş, süngerimsi bir yapıya sahip, gözenekli bir taş türüdür. Ponza taşının yapılarda kullanım tarihi çok eski dönemlere kadar dayanır. Fakat modern yöntemlerde bir yapı malzemesi haline gelmesi son yüzyılda olmuştur. Ponza taşı dünyanın farklı bölgelerinden çıkartılmaktadır. Türkiye’de en çok Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinden çıkartılır. Bu bölgelerden elde edilen ponza taşı işlenerek bims elde edilir.
Bims son dönemlerde hızla yaygınlaşan bir yapı malzemesidir. Tuğla veya briket yerine tercih edilebilir. Oldukça hafif bir taş yapı malzemesi olan bims aynı zamanda oldukça da sağlamdır. Taşın fiziki özellikleri sebebiyle iyi bir yalıtım olanağı da sunar. Aynı zamanda fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı dayanıklıdır. Tüm bu özellikleri sebebiyle yapılarda ve inşaatlarda her geçen gün daha çok tercih edilmeye başlanmıştır.
Bims Makinası
Öncelikle bims nasıl üretilir? Sorusuna cevap vermek gerekirse; bims, bims makinası adı verilen üretim makinaları aracılığıyla üretilmektedir. Bims üretimi için öncelikle ponza taşının bulunduğu madenden çıkartılması gerekir. Ardından konkasör tesisleri aracılığıyla iri boyutlu ponza taşı daha küçük boyutlara getirilir. Küçük ve kübik bir boyut kazandırılan taş artık işlenmeye hazır hale gelir. Ardından bims üretimi için gerekli olan karışım hazırlanır. Bu karışım parçalanmış ponza taşı, çimento ve sudan oluşur. Farklı miktarlarda hammaddenin karıştırılmasıyla elde edilen karışım daha sonra bims makinasına aktarılır. Burada farklı şekillerde kalıplara dökülür.
Kalıba dökülen karışım bu aşamada vibrasyon işlemine tabi tutulur. Bunun amacı malzemenin içerisinde bulunan hava kabarcıklarının alınmasıdır. Böylece tuğla daha salam ve dayanıklı hale gelir. Vibrasyon işleminden sonra bimse şekil verilmiş olur. Son olarak da malzeme kurutmaya bırakılır ve nihai ürün olan yapı malzemesi elde edilir. Tüm bu işlemleri gerçekleştiren makinalara da bims makinası veya bims üretim tesisi adı verilir.
Bims Briket
Bims yani ponza taşı kullanılarak elde edilen yapı malzemesine bims briket adı verilir. Bims briketler normal briketlere göre daha hafiftir. Fakat buna rağmen mukavemeti ve dayanaklığı daha yüksektir. Günümüzde üretim miktarı sürekli yükselen bims daha fazla inşaat firması tarafından tercih edilmektedir.
Bims briketlerin bu kadar popülerleşmesi de elbette bimsin yapısı ve özellikleri sebebiyledir. Bims briketi diğer yapı elemanlarından ayıran özellikleri şu şekildedir;
-
Hafif Olması
Yapı malzemelerinde olması gereken önemli özelliklerden bir tanesi, o malzemenin hafif olmasıdır. Özellikle dikine mimaride yüksek kat sayısına sahip yapılarda hafiflik çok önemlidir. Yapı inşa edilirken bir yandan da yük taşıma kapasitesi ölçülür. Ağır malzemeler bu aşamada dezavantaj sağlar. Bims briket hafif olmasına karşın oldukça sağlamdır.
-
İyi Bir Yalıtım Sağlaması
Yapı ve inşaatlarda kullanılan malzemelerin yatılım özellikleri oldukça önemlidir. Kapalı alanların dış dünyadaki hava koşullarından bağımsız olması yapıların temel amaçlarındandır. Bu aşamada bims briketler güçlü bir yalıtım sağlar. Hem ısı hem de sıs yatılım oranı oldukça yüksektir. Bu da yapıların izolasyon ve yalıtım maliyetlerini düşürür. Böylece daha az maliyetli daha etkili bir yalıtım imkânı sağlar.
-
Depreme Karşı Dayanıklı Olması
Deprem, ne yazık ki yaşadığımız dünyanın bir gerçeğidir ve her yıl binlerce insan deprem yüzünden hayatını kaybetmektedir. Deprem gibi doğal afetlerde insanların zarar görmemesi için yapıların sağlam ve dayanıklı olması gerekir. Bu da yapılarda kullanılan yöntemlerin ve malzemelerin sağlam olmasına bağlıdır. Bims betona göre yaklaşık 6 kat daha esnektir. Bu sayede ani kırılma ve çatlamalara karşı daha yüksek dayanıklılık gösterir.
-
Doğal Olması
Bims briketlerin ana malzemesi olan ponza taşı doğal bir taş türüdür. Briket halindeki bims de bu doğal özellikleri korur. Bu sayede ortamdaki su buharını yani nemi bünyesinde hapsedebilmektedir. Doğal bir kayaç olduğu için mikroorganizmaların üremesini engeller. Üretim aşamasında da yüksek enerji harcanmaz. Bu yüzden daha çevreci bir yapı malzemesidir.